Historia ligi w Polsce 0225.04.2020
TweetRozgrywki na najwyższym poziomie w Polsce noszące obecnie nazwę Ekstraligi, a w przeszłości zwanymi I ligą, Serią A czy Grupą A rozpoczęły się w 1929 roku, w cyklu artykułów zapoznajemy się z ich historią po II wojnie światowej.
W sezonie 1971 do rozgrywek zgłosiło się dziesięć drużyn, dołączył reaktywowany zespół Ogniwa Sopot. Był to jeden z przełomowych momentów w historii naszych rozgrywek ligowych, i to z dwóch powodów. Po pierwsze Polski Związek Rugby uznając że dziesięć drużyn w I lidze to za dużo postanowił podzielić zespoły na dwie części, Grupę A z sześcioma drużynami oraz Grupę B z czterema drużynami i możliwością dołączenia do niej drużyn nowo powstałych. Po drugie postanowił po raz pierwszy zmienić system rozgrywek z wiosna-jesień na jesień-wiosna dostosowując go do systemów ligowych przeciwników reprezentacji Polski w Europie. Wiosną 1971 roku odbyły się jednorundowe rozgrywki o Puchar Polski, którego zwycięzca był także mistrzem Polski, zwyciężyła Polonia Poznań, a wraz z nią do Grupy A awansowali Lechia Gdańsk (zdjęcie 01), AZS Warszawa, Skra Warszawa, Czarni Bytom i Orzeł Warszawa (zdjęcie 02), pozostałe drużyny utworzyły Grupę B.
W pierwszym sezonie 1971/1972, a więc jesień-wiosna zwyciężył zespół AZS Warszawa, a zgodnie z regulaminem Grupę A opuścili Czarni Bytom i Skra Warszawa, a z Grupy B awansowali Budowlani Łódź i Bałtyk Gdynia, który powstał po przejściu do klubu drużyny ze Spójni Gdańsk. Przed sezonem 1972/1973 na wniosek Rady Sportu Grupę A zmieniono na I ligę, a Grupę B na II ligę, rozgrywki ponownie wygrał AZS Warszawa (zdjęcie 03), I ligę opuścili Budowlani Łódź i Bałtyk Gdynia, a w ich miejsce awansowały Posnania Poznań i Czarni Bytom. Kolejny sezon przyniósł zwycięstwo Polonii Poznań, I ligę opuściły zespoły Posnanii i Czarnych Bytom, a z II ligi awansowali Budowlani Łódź i Mazovia Mińsk Mazowiecki. W sezonie 1974/1975 zapadła decyzja o powiększeniu I ligi do ośmiu drużyn, mistrzostwo zdobyła Polonia Poznań, nikt nie spadł ze względy na powiększenie ligi, zaś z II ligi awansowały Posnania i Orkan Sochaczew. W sezonie 1975/1976 po raz trzeci zwyciężyła Polonia Poznań, zasady awansu i spadku się nie zmieniły, I ligę upuściły drużyny Orkana i Mazovii, awans z II ligi wywalczyły Ogniwo i Budowlani Lublin. Sezon 1976/1977 wygrał zespół AZS Warszawa, w związku ze zmianą regulaminu I ligę opuścił tylko ostatni zespół, Ogniwo, z II ligi awansowali Czarni Bytom. Nowością był mecz barażowy, który siódmy zespół I ligi rozegrał z drugą drużyną II ligi, w pierwszym barażu Budowlani Lublin pokonali 21:10 Orkan utrzymując w I lidze. W sezonie 1977/1978 zwyciężyła Polonia Poznań, I ligę opuścili Budowlani Lublin, awansował Orkan, Czarni Bytom pokonując 22:3 Ogniwo w barażu utrzymali się w I lidze. Sezon 1978/1979 przyniósł zwycięstwo drużynie AZS AWF Warszawa, I ligę opuściła Posnania, awansowali Budowlani Lublin, Orkan obronił miejsce w I lidze pokonując w barażu 28:7 Bałtyk Gdynia. Akademicy z Bielan wygrali ligę także w sezonie 1979/1980, spadli Czarni Bytom, awansowała Posnania, a Lechia Gdańsk utrzymała się w I lidze pokonując w barażu Bałtyk 10:6. Sezon 1980/1981 był rozegrany według częściowo zmienionego regulaminu. Po raz trzeci z rzędu mistrzostwo wygrał zespół AZS AWF Warszawa, zgodnie z regulaminem spadła Posnania bo nie przystąpiła do baraż, który tym razem miał rozegrać ostatni zespół, ale pozostała w I lidze łącząc się z Polonią. W meczu o mistrzostwo II ligi i awans do I Czarni pokonali Ogniwo 17:6, rozgrywki toczyły się z problemami i nie wiadomo było czy wystartują w kolejnym sezonie. Ze względu na to awansowało również Ogniwo, a I ligę powiększono do dziewięciu.
Rozgrywki w sezonie 1981/1982 ze względu na przejście na system wiosna jesień trwały półtora roku, rozegrano dwie rundy, zgodnie z regulaminem spadały dwie drużyny wracając do wariantu ośmiu zespołów w I lidze. Przedłużony sezon po raz czwarty z kolei wygrała drużyna AZS AWF Warszawa, spadli Budowlani Lublin i Ogniwo Sopot, z II ligi awansowali Budowlani Olsztyn. W sezonie po raz pierwszy mistrzem kraju zostali Budowlani Łódź, spadli Budowlani Olsztyn, awansowało Ogniwo. Sezon 1984 wygrał zespół AZS AWF Warszawa, spadła Skra Warszawa, awansowali Budowlani Lublin. W sezonie 1985 podjęto decyzję o powiększeniu w kolejnym I ligi do dziesięciu drużyn, w związku z tym nie było spadków, ostatni zespół grał baraż z trzecim z II ligi, z której awansowały dwa zespoły, tyle regulamin. W praktyce wyglądało to inaczej, mistrzostwo wywalczył AZS AWF Warszawa, awansowała drużyna Budowlanych Lublin, Czarni Bytom wygrali 24:12 baraż z Budowlanymi Olsztyn i obronili ligowy byt, był za to problem z drugim zespołem, który miał awansować z II ligi. Druga Juvenia odmówiła, podobnie Budowlani Olsztyn i WFS Siedlce nie przygotowane finansowo do startu w powiększonej I lidze. Dopiero zajmujący piąte miejsce Bobrek Bytom po porozumieniu się z klubem Śląsk Ruda Śląska przekazał mu większość zawodników i miejsce w I lidze. Sezon 1986 zakończył się wygraną AZS AWF Warszawa, I ligę opuścili Czarni Bytom, z II ligi awansował zespół VIS Siedlce (poprzednio WFS), a także Budowlani Olsztyn pokonując w barażu Posnanię 12:10. Po pierwszym sezonie z dziesięcioma drużynami postanowiono zmienić regulamin żeby rozgrywki były tańsze. W pierwszej części sezonu zespoły podzielono na dwie grupy, a po rozegraniu dwóch rund dwa pierwsze z każdej grupy miały grać o mistrzostwo Polski, dwa ostatnie o utrzymanie zaś trzecie miały rozegrać baraż. W drugiej części sezonu zespoły ponownie rozegrały po dwie rundy bez zaliczenia poprzednich wyników. W tym nowym systemie sezonu 1987 zwyciężył zespół Ogniwa Sopot, I ligę opuścili Budowlani Olsztyn, a Budowlani Łódź utrzymali się po wygranej 23:3 barażu z Posnanią, z II ligi awansowali Czarni Bytom. Po rocznym eksperymencie z rozgrywkami w grupach powróciła centralna I liga, zwyciężyła drużyna AZS AWF Warszawa, I ligę mieli opuścić Budowlani Łódź, a VIS Siedlce obronił ligowy byt wygrywając 17:9 baraż z Budowlanymi Olsztyn, z II ligi miała awansować Posnania. Po zakończeniu sezonu Polski Związek Rugby zgodnie z zaleceniem Komitetu do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej zdecydował o zmniejszeniu w sezonie 1989 liczby zespołów w I lidze z dziesięciu do ośmiu. Żeby to zrealizować wymyślono bardziej skomplikowany z systemów ligowych w historii. CDN
Wszystkich, którzy mają zdjęcia, pamiątki, dokumenty z lat 1955-1965 prosimy o kontakt z Jackiem Wierzbickim na adres rugbus@op.pl lub tel. 604-353-162, poszukujemy też wyników ligi regionalnej z lat 1956-1957, spotkań towarzyskich międzynarodowych i krajowych oraz wspomnień uczestników.
